18 Kwietnia 2016

Wartość architektoniczna domu

 szklana.jpg

 

 

Jako ostatni tego typu obiekt na rynku związany z dziedzictwem Branickich w 2008 roku dom przy Placu Czarnieckiego 10 wpisany został do rejestru zabytków województwa podlaskiego po numerem A-186.

 

W opinii dotyczącej wpisu do rejestru , opracowanej przez Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Białymstoku (obecnie Narodowy Instytut Dziedzictwa)  czytamy: „Omawiany budynek mieszkalny, pomimo przebudów , których zakres i czas wykonania jest trudny do ustalenia, zachował podstawowe cechy XVIII-wiecznej oficyny, która według inwentarza z 1771 roku stała w tym miejscu (konstrukcja wieńcowa, tynkowane ściany, pojedynczy komin w kalenicy, pokrycie dachu dachówką,) w tym praktycznie niezmieniony układ przestrzenny (przelotowa sień, po trzy pomieszczenia po obu jej stronach) (....) można określić omawiany obiekt jako dom w typie dworkowym. Powyższe cechy upodabniają go bowiem do szlacheckich dworków z 2 poł. XVIII wieku. W opracowaniach naukowych dotyczących Tykocina spotykane jest również określenie dom staromiejski. Jest to typ budynku mieszkalnego charakterystyczny dla zabudowy tykocińskiego rynku.

 

Dom nr 10 posiada wartości artystyczne: proporcjonalna bryłę, symetrycznie rozmieszczone otwory okienne, dekoracyjnie potraktowaną stolarkę drzwiową. W jego strukturze zachowało się wiele substancji zabytkowej. (...) Wartości historyczne domu zasadzają się na jego istotnym miejscu w historycznym układzie urbanistycznym, dziele Jana Klemensa Branickiego-fundatora i Henryka Klemma- projektanta.”(„Opinia w sprawie wpisania do rejestru zabytków województwa podlaskiego domu mieszkalnego położonego przy Placu Czarnieckiego 10 w Tykocinie” KOBIDZ  2008, oprac. Mgr Aneta Kułak, dr Grzegorz Ryżewski).

 

Dom zachował swą oryginalną substancję dzięki temu, iż nie poddano go zabiegom fałszywie pojętej modernizacji , która zmieniła zasadniczo formę i wygląd większości drewnianych historycznych domów w Tykocinie i sąsiednich domów przy Placu Czarnieckiego, zburzonych i wybudowanych na nowo z cegły w latach 70-tyc XX w., lub pokrytych saidngiem i blachodachówką w latach 90-tych XX w.

 

W sporządzonych przez fachowców ekspertyz  stwierdzono, iż stan domu wymaga pilnie przeprowadzenia kapitalnego remontu konserwatorskiego, który ma przebiegać zgodnie z projektem budowlanym remontu zatwierdzonym przez Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku.