19 Wrzezśnia 2007

Zegary kościoła świętej Trójcy w Tykocinie

dadIMG_1442.jpg

 

Z okazji uruchomienia zegara na wieży kościoła św. Trójcy w Tykocinie (podziękowania księdzu Stanisławowi Szymborskiemu) działanie mechanizmu tłumaczy Ryszard Matusiewicz

 

    Zegar w wieży tykocińskiego kościoła jest zegarem wahadłowym z długim wahadłem, którego pełne wahnięcie trwa 2 sekundy. Jego napęd stanowią dwa obciążniki – „wagi”, jak mawiali dawniej zegarmistrzowie. Jeden obciążnik napędza wskazówki czterech tarcz zegarowych, drugi daje energię do bicia godzin i kwadransów. Z mechanizmu, znajdującego się na parterze wieży, wychodzi pionowo w górę jedna oś prowadząca do przekładni umieszczonej wysoko, na poziomie tarcz zegarowych. Przekładnia ta „rozdziela czas na czworo” – wychodzą z niej w cztery strony świata poziome osie, na których bezpośrednio są umieszczone wskazówki minutowe czterech tarcz. Tuż przy każdej tarczy znajduje się dodatkowa przekładnia, zwalniająca dwunastokrotnie, która porusza wskazówkę godzinową.

    Również na najwyższym piętrze wieży zawieszono dwa dzwony – większy do bicia godzin, mniejszy – do kwadransów. Uderzają w nie młotki poruszane drutami wychodzącymi z mechanizmu.

    Kilkanaście lat temu w kościół uderzył piorun, który spalił część instalacji elektrycznej kościoła. Poprzedni organista, pan Woś, twierdził, że dziwne wygięcie ramy mechanizmu zegara jest również skutkiem uderzenia tego pioruna.

 


 
    Powyższy tekst jest zalążkiem artykułu na temat zegarów tykocińskiego kościoła świętej Trójcy. Bo są aż trzy!!! Każdy zupełnie inny. Oprócz zegara na wieży jest bowiem zegar słoneczny na na zewnątrz południowej ściany kościoła, podobno w zakrystii był jeszcze zegar szafkowy...
    Jakże różne czasy odmierzały te zegary: na wieży czas publiczny, trosk codziennego dnia i pracy. W zakrystii czas liturgiczny, to od niego zależało kiedy zacznie się Rezurekcja czy Pasterka, a jaki czas odmierzał tajemniczy zegar słonyczny?
 
    Może ktoś wie więcej o tykocińskich zegarach, może ma ich fotografie?
Zapraszamy!!!
 

 

    Na zdjęciach zegar, stan obecny, stan z lat dziewięćdziesiątych. Trzecie zdjęcie to przekrój wieży: na dole widać mechanizm zegarowy, który napędza wskazówki poprzez oś zakończoną przekładnią.Czwarte zdjęcie to zegar słoneczny (stan obecny)