10 Listopada 2013

Tykocińskie Orły Białe

Pomnik Orła Białego u zbiegu ulic Poświątnej i 11 Listopada ( do 1919 roku Białostockiej) został wzniesiony w 1981 roku  na miejscu drewnianego poprzednika, którego autorami byli członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej w Tykocinie i który nie przetrwał do naszych dni. Został postawiony w 1919 roku, w pierwszą  rocznicę odzyskania Niepodległości dla upamiętnienia tego jakże ważnego wydarzenia przez tych, dzięki którym po 123-letniej niewoli sztandar biało-czerwony załopotał nad Placem Czarnieckiego z balkonu nieistniejącego dziś magistratu. Po zdobyciu posterunku pruskiej żandarmerii na Nowym Mieście bojownicy POW z komendantem Władysławem Maliszewskim wjechali na zdobycznych koniach na rynek przed kościołem i udekorowali miasto narodową flagą. Do chwili ukonstytuowania się władz cywilnych Maliszewski przez miesiąc sprawował funkcje komendanta miasta.

Drewniany pomnik Orła Białego został uwieczniony tylko na jednej przedwojennej  fotografii, przedstawiającej ćwiczenia tykocińskiej drużyny harcerskiej.

 

 

 

Wizerunków Orła Białego z owych czasów, gdy mieszkańcy Tykocina cieszyli się nowo odzyskana wolnością było znacznie więcej. Były to Orły Białe malowane i haftowane i szkoda, że nie cenimy ich, chociaż dotrwały do naszych czasów. Orzeł zrywający kajdany niewoli z obrazu Janiny Maliszewskiej, siostry Władysława Maliszewskiego, samorodnej artystki, był być może wzorem orła umieszczonego na pomniku, którego autorem był komendant Maliszewski.
Religijnym symbolem tykocińskiego patriotyzmu - umiłowania Polski i Narwi ( bez którego o tykociński patriotyzm byłby niepełny) stała się kościelna chorągiew, tzw. rybacka, arcydzieło sztuki malarskiej i hafciarskiej, wykonana również przez Janinę Maliszewską w 1935 roku. Ozdobiona biało-czerwonymi szarfami niesiona była zawsze na czele procesji. Posiadała przez dziesiątki lat ogromną rangę nawet wówczas, gdy po raz kolejny Polska utraciła niepodległość na wiele, wiele lat. To być może najcenniejsza, zaprzepaszczona  tykocińska pamiątka.